De sabbat vertolkt als embleem van Gods schepping zijn liefde en biedt hoop op herstel
Als Ria een opmerkelijke auto ziet, noem ik in mijn reactie altijd even het merk. Als ik dat niet weet, heb ik de smoor in en rijd ik desnoods wat harder of kijk in mijn spiegel om toch ergens een embleem te ontwaren. Als iemand me zegt dat hij een nieuwe auto heeft, is mijn eerste vraag altijd welk merk het is geworden. Meestal hoeft dat niet, omdat de koper dat al genoemd heeft.
Voor mij wordt een hol stuk staal met glas en wielen pas een auto, als ik weet uit welke fabriek hij komt. Nooit van zijn leven zal ik een auto kopen waarvan ik het merk niet weet, want je kunt geen kant op qua garantie, onderhoud, onderdelen en gebruiksaanwijzing. Daarnaast vertelt een merk iets over het product. Mercedes is een zakenwagen. Citroën biedt comfort. BMW rijdt sportief, met Ferrari race je. Rolls-Royce staat voor high society en Lexus voor Japanse precisie. Zie je zo’n embleem, dan denk je aan die kwaliteiten. Sommigen rijden liever met een deuk in hun wagen dan zonder hun auto-embleem.
Zoals ik al heb opgemerkt, lijkt het vierde Woord tussen de eerste drie richting God en de laatste zes richting medemens in te bungelen. Wat heeft de sabbat in de Tien Woorden te zoeken? Het lijkt toch meer op een religieus voorschrift dan een levensprincipe? Laten we eerst eens in Exodus lezen hoe het precies opgeschreven is:
Houd de sabbat in ere, het is een heilige dag. Zes dagen lang kunt u werken en al uw arbeid verrichten, maar de zevende dag is een rustdag, die gewijd is aan de HEER, uw God; dan mag u niet werken. Dat geldt voor u, voor uw zonen en dochters, voor uw slaven en slavinnen, voor uw vee, en ook voor vreemdelingen die bij u in de stad wonen. Want in zes dagen heeft de HEER de hemel en de aarde gemaakt, en de zee met alles wat er leeft, en op de zevende dag rustte hij. Daarom heeft de HEER de sabbat gezegend en heilig verklaard.1
Bij het scheppingsverslag zagen we al dat de eerste volle dag voor de mensen een sabbat was, een etmaal van niet werken.2 God reserveerde voor de mensen eerst tijd om hun relatie met hem en elkaar aan te gaan. Daarna kwam het werken wel. God heeft deze relatiedag als wekelijks scheppingsembleem ingesteld.
Wat voor emoties roept Gods scheppingsembleem op? Zoals de dubbele R op de plecht van een Rolls-Royce een gevoel van weelde oproept, zo vertelt de sabbat mij dat liefde en relaties bij God op de eerste plaats staan. De sabbat zegt ook dat het leven niet uit toeval, maar uit Gods wil is voortgekomen. Hij heeft alles ontworpen en geschapen. Hij is het intellect achter het Intelligent Design en alleen hij weet daarom welke levensprincipes de mens nodig heeft.
Laten we even teruggaan naar de noodzakelijke make-over om volgens de Tien Woorden te kunnen leven. Als ik het product van toeval was geweest, had ik nergens heen gekund. Het toeval kan mij niet genezen. Met psychotherapie en medicijnen blijft het ook maar behelpen. Maar de sabbat wijst erop dat er iemand is die wel zo’n operatie op mij kan uitvoeren. Als God het universum met alle leven kon scheppen, heeft hij ook het vermogen om mij te herscheppen. Door me op mijn maker te wijzen, biedt de sabbat mij perspectief op volledig herstel, mijn broodnodige make-over.
Zo zie je dat het vierde Woord veel zegt over je verhouding tot God. Maar het zegt ook iets over je relatie met je medemens. Die komt in het volgende hoofdstuk aan de beurt.
1. Exodus 20:8-11
2. Genesis 2:1-3