Juda en Tamar beleefden vooruit hoe God zich aan de mensheid zou verbinden
Prins Bernhard had het zo geregeld, dat pas ná zijn overlijden de details van zijn buitenechtelijke dochters wereldkundig zouden worden gemaakt. Zulke zaken hang je meestal niet aan de grote klok, zeker niet tijdens je leven. Maar Matteüs doet dat juist wel met het verhaal van Tamar en Juda. Bijna tweeduizend jaar na Tamar begint hij zijn biografie van Jezus met: ‘Overzicht van de afstamming van Jezus Christus, zoon van David, zoon van Abraham. Abraham verwekte Isaak, Isaak verwekte Jakob, Jakob verwekte Juda en zijn broers, Juda verwekte Peres en Zerach bij Tamar,’ enzovoorts.1
Matteüs noemt in Jezus’ voorgeslacht slechts drie damesnamen: Tamar en twee vrouwen die iets met haar gemeen hadden. Rachab, een hoer uit Jericho, en Ruth, een Moabitische weduwe, van wie de man en de zwager ook kinderloos waren gestorven.
De overeenkomsten tussen Tamar en Maria, de moeder van Jezus, zijn treffend:
– Ze raakten beiden buitenechtelijk zwanger. Tamars zwangerschap kwam na drie maanden uit. Lucas vertelt dat Maria na de goddelijke aankondiging van haar zwangerschap naar familie in Juda vertrok en na drie maanden terugkeerde.
-Maria’s verloofde kwam uit de stam (staf) van Juda en heette Jozef, naar de meer edelmoedige broer van Juda. De vader van Maria’s Jozef heette, net als die van Juda, Jakob.
-Het verhaal noemt apart dat Juda geen seks meer had met Tamar. Matteüs vertelt expliciet dat Jozef geen gemeenschap met Maria had tot ze haar kind kreeg.
-Bij het uitkomen van haar zwangerschap wilde Juda Tamar eerst laten terechtstellen. Jozefs eerste reactie was dat hij Maria in stilte wilde verstoten. Maar beide heren draaiden bij en accepteerden de ongehoorde zwangerschappen, zodra ze wisten wie de verwekkers en wat de redenen waren.
-Als stamvader verbond Juda zich via Tamar aan de volgende generatie, die was doodgelopen. Hijzelf verwekte Peres, de baanbreker, en gaf zijn geslachtslijn zo een herstart. Het doel was het behoud van de bloedlijn. Precies hetzelfde speelde bij Maria. Lucas eindigt de lijn van Jezus’ voorgeslacht met: ‘… de zoon van Set, de zoon van Adam, de zoon van God’.2 God is onze ‘stamvader’. We bakken er tegenover hem (zoals Er) en onderling (zoals Onan) niets van. De mensheid zit op een dood spoor en zal uitsterven. Maar God geeft ons een herstart door zichzelf door de geboorte van Jezus aan ons te verbinden.
-De engel Gabriël vertelde Maria bij de aankondiging van haar zwangerschap: ‘De heilige Geest zal over je komen… Daarom zal het kind dat geboren wordt, heilig worden genoemd en Zoon van God.’3 Jozef kreeg in een droom te horen welk doel de geboorte van dit kind had: ‘Geef hem de naam Jezus, want hij zal zijn volk bevrijden van hun zonden.’4 Ook Maria’s zwangerschap had redding tot doel.
Mag je dan in Juda’s one night stand met Tamar – in feite hoerenloperij – iets herkennen van hoe God zich aan de mensen bindt? Dat zou toch schandelijk zijn en God onwaardig? Daar zou hij zichzelf toch mee verlagen? Dat klopt. Hij heeft zich verlaagd. Juist daarom beelden Juda en Tamar Gods verhaal zo raak uit.
Let wel op het verschil in drijfveer tussen God en Juda. De droogstaande weduwnaar Juda werd door lust gedreven. Maar God zou zich aan de omgang met de mensheid ‘bevuilen’ om leven te brengen en de relatie te herstellen. Dat ging hem vernedering, schande en smaad kosten. Zet je maar schrap voor het vervolg.
1. Matteüs 1:1-3
2. Lucas 3:38
3. Lucas 1:35
4. Matteüs 1:21