De climax van Daniëls boek legt de betekenis van de dood van de messias uit
Als de messias eenmaal op het juiste moment zou komen, wachtte hem volgens Gabriël geen rooskleurig perspectief: ‘En na die twee en zestig weken zal de Messias uitgeroeid worden, maar het zal niet voor Hem zelven zijn.’1
Het sterven betekent voor de messias geen mislukking, maar zijn bestemming. De woorden ‘maar het zal niet voor Hem zelven zijn’ vormen in de structuur van het Hebreeuwse deel van Daniëls boek het absolute hoogtepunt, de kern. Het is een heel korte uitdrukking – in het Hebreeuws amper twee woordjes – met vele betekenissen. Dat merk je als je allerlei bijbelvertalingen naast elkaar legt. Hun onderlinge verschillen veroorzaken geen verwarring, maar vullen elkaar juist aan. Ze leggen de dood van Gods komende messias steeds gedetailleerder uit, zoals steeds meer puzzelstukjes een plaatje meer laten zeggen:
1. ‘Maar het zal niet voor Hem zelven zijn’ (Statenvertaling). Zijn dood bracht Jezus geen gewin. Hij loste er geen schuld mee af en bedekte er ook geen schaamte mee die hij zou hebben opgelopen. Hij is gestorven ten bate van anderen, voor jou en mij, voor ieder die zijn doel mist.
2.’Terwijl er niets tegen hem is’ (NBG en Naardense Bijbel). Zijn aanklagers konden tegen Jezus niets steekhoudends inbrengen. Net als Daniël werd Jezus aangeklaagd vanwege zijn relatie met God.
3. ‘Zonder dat iemand het voor hem opneemt’ (NBV). Jezus had geen advocaat om hem te verdedigen. Zijn volgelingen lieten hem stuk voor stuk stikken. De massa was tegen hem opgezweept. Hij stond/hing er helemaal alleen voor.
4. ’Zonder dat iemand hem opvolgt’ (Groot Nieuws Bijbel en Willi-brordvertaling). Jezus had geen opvolger nodig. Hij zou uit de dood opstaan en voor eeuwig koning der koningen zijn.
5. ‘Onschuldig’ (Het Boek). Pilatus, de Romeinse prefect die Jezus liet kruisigen, waste zijn handen in het openbaar. Volgens hem was Jezus onschuldig. Hij had niets misdaan waarop de kruisdood stond.
6. ‘Zonder dat iemand hem redt’ (Leidse vertaling). Hij kon miljoenen engelen oproepen, maar Jezus weigerde iedere vorm van redding. Hij was namelijk zelf bezig de toekomst van het universum te redden.
7. ‘En zij zullen hem niet willen’ (Liesveltbijbel). Toen ze iemand van de dood konden redden, koos de menigte liever voor een moordenaar dan voor Jezus. ‘Weg met hem! Laat Barabbas vrij!’2
8. ‘Hij zal niets hebben’ (diverse Engelse vertalingen). Jezus bezat totaal niets meer. Zijn goede naam lag aan diggelen. Zijn enige bezit, kleren, waren hem afgerukt en werden verdobbeld door zijn beulen.
9. ‘En niet meer zijn’ (Luthervertaling). Jezus stierf echt. Hij gaf de geest en was er niet meer. Hij stapte de totaal onbetekenende en zinloze leegte in, waarop elk wezen afstevent, dat zijn werkelijke bestemming misloopt: de absolute stompzinnigheid van de dood.
Er zijn meer vertalingen mogelijk. Maar allemaal maken ze één ding duidelijk: Gods messias heeft er alles voor overgehad om jou en mij toekomst te bieden. Hij verpersoonlijkte hiermee Gods liefde. Wanneer het universele tribunaal deze aanpak van God eenmaal aan een onderzoek onderwerpt, zal dat in Jezus’ kruisdood de doorslaggevende onderbouwing voor zijn koningschap vinden.
1. Daniël 9:26, Statenvertaling
2. Lucas 23:18