Het vieren van de sabbat komt neer op liefde geven en ontvangen
Hoe vier je de sabbat? Nu we stil hebben gestaan bij de betekenis en het doel ervan, vallen de puzzelstukjes van het vieren van de sabbat vanzelf op hun plaats. Jammer genoeg hebben de woorden ‘rusten’ en ‘niet werken’ sommigen doen denken dat de sabbat dus ‘saai’ ingevuld moet worden. Dit klopt niet. Volgens Jesaja is de sabbat bedoeld als een ‘dag van vreugde’, een dag om naar uit te kijken.1
De nadruk op ‘niet werken’ is niet bedoeld om je handen te binden, maar om je vrij te stellen zodat je optimaal Gods wil kunt ervaren in het uiten van liefde aan God en je medemens. Daarom laat ik mijn gewone werk los en gun anderen dat ook zij zoveel mogelijk vrij zijn.2 Die ‘ander’ is ook de winkelbediende, de kelner en de pomphouder. Hoewel ik niet voor hen kan bepalen dat zij sabbat moeten vieren, probeer ik er wel voor te zorgen dat zij in ieder geval niet vanwege mij op sabbat moeten werken. Wat velen alleen op Eerste Kerstdag beleven, ervaren sabbatvierders iedere week: gezelligheid zonder dat dit ten koste van andermans arbeid gaat.
Eigenlijk begint het vieren van de sabbat direct nadat je de vorige sabbat hebt afgesloten. De hele week leef je ernaar toe om op vrijdagavond in staat te zijn sabbat te gaan vieren. Werk en huishouden zijn klaar, zaken zijn geregeld en de boodschappen in huis. Velen vinden het prettig dat hun sabbatsmaaltijden dan ook voor een groot deel al bereid zijn, zodat er zoveel mogelijk tijd beschikbaar blijft voor het sabbatsfeest.
De sabbat begint als op vrijdag de zon ondergaat.3 God heeft geen voorschriften gegeven over hoe je dat moet markeren, maar het is goed de sabbat bewust welkom te heten. Vooral kinderen genieten dan van een bijbelverhaal en liedjes met of zonder bewegingen. Volwassenen kiezen vaak voor een moment van bezinning of gebed. Joodse gelovigen hebben er een heel ritueel voor ontwikkeld.
Voor echtparen, gezinnen en families bedoelt God dat hierna de genoeglijkste, gezelligste en zelfs meest romantische avond van de week volgt, want we nemen allemaal tijd voor elkaar. Niemand hoort op de vrijdagavond (sabbatavond) alleen te zijn, want de gemeenschapsdag is begonnen.
De sabbat wordt verder gevuld met alles wat uiting geeft aan je liefde voor God en je medemensen. Daarom komen sabbatvierders in grotere verbanden bij elkaar om in kerken en synagogen God te aanbidden en elkaar te ontmoeten. Ze vinden het fijn om ook juist op sabbat de natuur in te gaan om te genieten van de pracht van Gods schepping.
Sabbat is ook de dag waarop er genoeg tijd is om aandacht te schenken aan hen die we door de mallemolen van het leven uit het oog dreigen te verliezen. Zieken, ouderen, mensen aan de onderkant van de maatschappij, maar ook je eigen dierbaren ontvangen op deze dag je genegenheid en jij de hunne.
De sabbat is een dag voor leven en liefde. Zorg dat je er niet zo afgeragd aan moet beginnen, dat je er alleen maar saaiheid van kunt maken. Leef ernaar toe en bereid je er in alle opzichten op voor.
1. Jesaja 58:13
2. Uiteraard blijven mensen met zorgberoepen hun taken volbrengen, maar daar kunnen zij een feestelijk sabbatstintje aan geven, door de niet-urgente (sleur)taken te laten rusten.
3. In de Bijbel begint iedere dag, ook de sabbat, bij zonsondergang. Je kunt dus sabbatvieren zonder horloge. Zie bijvoorbeeld Lucas 23:54-56.