God hield de Israëlieten een zorgzame maatschappij voor, als zij zich maar door hem lieten veranderen
Het huidige Israël kent de cosmeticalijn Ahava, die producten met mineralen uit de Dode Zee bevat. Toeristen worden ermee overspoeld en het wordt over de hele wereld verkocht. De betekenis van Ahava is liefde.
Dit is een mooie illustratie van Gods opzet. Israëls maatschappij zou bol staan van liefde. Hij had zelf het voorbeeld gegeven door overvloedig liefde en zorg te bieden. Hij verwachtte dat zij daar met liefde op zouden reageren: naar hem toe, naar elkaar en naar anderen. Hij legde de lat hoog: ‘Heb daarom de HEER, uw God, lief met hart en ziel en met inzet van al uw krachten,’ en ‘heb je naaste lief als jezelf.’ Deze houding gold voor iedereen in het land: ‘Behandel vreemdelingen die bij jullie wonen als geboren Israëlieten. Heb hen lief als jezelf.’1
God verwachtte niet alleen zorg voor de zwakke. Hij schreef evenzeer respect voor: ‘Wanneer u iemand het een of ander leent, mag u niet zijn huis binnengaan om het onderpand op te halen. U moet buiten wachten tot degene aan wie u de lening geeft met het onderpand naar buiten komt.’ Je mocht als onderpand niet iemands overjas nemen. Was dat de enige mogelijkheid, dan moest je hem iedere avond terugbrengen, zodat hij zich ´s nachts tenminste kon toedekken. ‘U mag een slaaf die bij u zijn toevlucht zoekt, niet uitleveren aan zijn meester. U moet hem opnemen en hem een plaats gunnen in de stad die hij uitkiest. U mag hem niet uitbuiten.’2
Als het volk in de toekomst een koning zou willen aanstellen, was dat geen probleem, als hij maar geen despoot zou worden. Hij mocht geen paarden hebben uit liefhebberij en er ook niet veel vrouwen op na gaan houden, ‘want dat zou hem tot afgodendienst kunnen verleiden. En verder mag hij ook geen zilver en goud ophopen.’ Hij moest zijn leven lang blijven lezen in Gods wetboek. ‘Dan zal hij zich niet inbeelden dat hij meer is dan anderen en in enig opzicht boven de wet staat.’3
We kunnen hier niet alle wetten die Mozes namens God uitvaardigde behandelen. Maar als je ze allemaal doorleest, zie je dat het waar is wat God beweert: ‘Mijn bepalingen en regels schenken leven aan wie ze volgt, houd ze dus in ere.’ Deze wetten zouden andere volken versteld doen staan.4
Voordat de Israëlieten nu gingen denken dat zij samen een paradijs zouden vormen, wees Mozes erop dat het naleven van deze regels een mentaliteitsverandering vergde. De uiterlijke besnijdenis, die nu nog steeds wordt toegepast door joden en islamieten, was daarvoor niet toereikend. ‘Besnijd daarom uw hart en wees niet langer halsstarrig.’ Mozes legde uit dat het de mens niet lukt op zichzelf. Hij beloofde dan ook: ‘God zal uw hart besnijden’.5
Paulus schreef eeuwen later: ‘Kortom, de wet zelf is heilig en de geboden zijn heilig, rechtvaardig en goed.’6 Gods richtlijnen zijn liefdevol. Dat is het probleem niet. Maar ze hebben alleen effect bij liefdevolle mensen, alleen bij wie zich van harte aan God en zijn beginselen verbinden. Deze mensen staan hem toe hen dienovereenkomstig te veranderen. God is meer dan bereid dat te doen.
1. Deuteronomium 6:5 en Leviticus 19:18, 34
2. Deuteronomium 24:10-13 en 23:16,17
3. Deuteronomium 17:16-20
4. Leviticus 18:5; Deuteronomium 4:5-9
5. Deuteronomium 10:16; 30:6
6. Romeinen 7:12