Jezus schilderde hoe leven in verbondenheid werkt
Jezus sloot de Bergrede af met praktische tips voor een leven in verbondenheid. ‘Verzamel voor jezelf geen schatten op aarde.’1 Degene die uit is op weelde, aanzien en macht, houdt er uiteindelijk helemaal niets van over, soms al vóór zijn dood! Zo’n streven vergt steeds meer energie. Daardoor belemmert of blokkeert het de liefde, de verbinding met de ander. Richt je op het verzamelen van ‘schatten in de hemel’, want ‘waar je schat is, daar zal ook je hart zijn’.
Jezus stelde het daarom scherp: ‘Niemand kan twee heren dienen. Jullie kunnen niet God dienen én de mammon’ (de god van het geld). Sommigen zullen stellen dat zij de mammon wel moeten dienen voor hun levensonderhoud. Daartegenover stelt Jezus dat God voor ons zorgt.
Vraag je dus niet bezorgd af: ‘Wat zullen we eten?’ of: ‘Wat zullen we drinken?’ of: ‘Waarmee zullen we ons kleden?’ –dat zijn allemaal dingen die de heidenen najagen. Jullie hemelse Vader weet wel dat jullie dat alles nodig hebben. Zoek liever eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden.
Jezus keurt hiermee niet af dat we ons brood verdienen. Het gaat hem erom dat je je prioriteiten op orde moet hebben. Verbind je eerst aan Gods koninkrijkswaarden. Die moeten bepalen hoe je met je krachten en financiën omgaat.
Als kind werd mij vaak de ‘gouden regel’ voorgehouden, die mij moest aansporen anderen geen loer te draaien. Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet! Ik dacht dat het een bijbelcitaat was, maar ik had het mis. Jezus gaf geen passieve opdracht om vuile streken te voorkomen, maar een actieve, die goedheid beoogde: ‘Behandel anderen dus steeds zoals je zou willen dat ze jullie behandelen.’ Deze regel is niet goud, maar platina. De norm is niets minder dan de vriendelijkheid en mildheid waarmee wij behandeld, geoordeeld en vergeven zouden willen worden. ‘Dat is het hart van de Wet en de Profeten.’ Daar draait de boodschap van de Bijbel om.
Aan het begin van dit boek lazen we al dat na het gebod ‘Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand’ Jezus ‘Heb uw naaste lief als uzelf’ als tweede, even grote, gebod van de Bijbel noemde.2 Met de ‘platina regel’ gaf hij dit tweede gebod handen en voeten. Fantaseer ongebreideld over hoe jouw ideale buurman of -vrouw, partner, baas, collega, enzovoorts handelt. Hoe kijkt hij naar je? Hoe begroet zij je? Waar verrast hij je mee? Hoe vergeeft ze jouw stommiteiten? Hoe wijst hij je op je fouten? Hoe troost ze jou? Des te concreter we onszelf dit voorstellen, des te helderder ons voor ogen komt te staan hoe God ons leven bedoeld heeft.
Het koninkrijk van de hemel is niet voorbehouden aan mensen met filosofische capaciteiten, grote kennis of wijde denkramen. Zelfs als we in Gods naam wonderen verrichten, garandeert dat geen toegang. Zij die Jezus’ woorden kennen maar er niet naar handelen, vergeleek hij met bouwers van huizen zonder fundament. Hij noemde hen ‘wetsverkrachters’, want God heeft zijn geboden niet gegeven voor grandioze liefdestheorieën, maar om liefde te ontvangen en te delen.
Toen Jezus was uitgesproken, waren ‘de mensen diep onder de indruk van zijn onderricht,’ want hij sprak ‘als iemand met gezag, en niet zoals hun schriftgeleerden.’ Jezus’ woorden raken mij ook. Ik hunker naar zo’n samenleving, waarin ware verbondenheid normaal is. God, laat me daarin passen.
1. Dit hoofdstuk is gebaseerd op Matteüs 6:19-7:29 (zie ook Lucas 6:36-49). De citaten komen uit Matteüs 6:19-21, 24, 31-33 en 7:12, 23, 28-29.
2. Matteüs 22:37, 39